شایع ترین اجسام خارجی که وارد چشم می شوند عبارتند از ذرات ریز فلزی، چوبی یا گرد و غبار. بعضی از شرایط مانند آب و هوای طوفانی، نجاری یا کارهای صنعتی، باغبانی یا بعضی از ورزش های خاص احتمال ورود جسم خارجی به چشم را افزایش می دهند. برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی به چشم بهتر است در این شرایط از عینک های محافظ یا پوشش های چشمی استفاده کنید و از مالیدن چشم خود با دست یا دستکش خودداری کنید زیرا ممکن است قطعات کوچک فلز یا چوب به آنها چسبیده باشد. اگر جسم خارجی قرنیه و ملتحمه به موقع خارج نشود، می تواند عوارضی مانند دردهای طولانی، عفونت یا نکروز (از بین رفتن) بافت های داخل چشمی را ایجاد کند.

اگر احساس کردید که یک جسم خارجی وارد چشم شما شده است، به هیچ عنوان از قطره های بی حس کننده استفاده نکنید و در اولین فرصت به چشم پزشک مراجعه کنید.جسم‌ خارجی‌ معمولاً با چشم‌ غیرمسلح‌ قابل‌ دیدن‌ است‌. البته‌ گاهی‌ جسم‌ خارجی‌ خیلی‌ کوچک‌ است‌ و در زیر پلک‌ گیر می‌افتد، که‌ در این‌ صورت‌ تنها با معاینه‌ چشم ‌پزشکی‌ می‌توان‌ آن‌ را دید.در صدمات چشمی تسریع در تشخیص و درمان به پیشگیری از عفونت چشمی و کاهش بینایی کمک می کند. در تمام صدمات چشمی باید به جسم خارجی مشکوک بود . تاریخچه اولیه شامل زمان ، نحوه صدمه وجزئیات ماده آسیب زننده به چشم باید تعیین شود.

در بیشتر موارد به صورت غریزی وقتی چیزی وارد چشم می شود آن را می مالید، اما این می تواند کاملا خطرناک باشد. وقتی چشم های خود را می مالید، ذرات به دام افتاده زیر پلک هل داده شده و یا قرنیه را خراش می دهد که به سایش قرنیه معروف است

علایم‌ شایع‌

• درد، تحریک‌ پذیری‌
• قرمزی‌ شدید چشم‌
• اشک ریزش
• ممکن است بیمار از تاری دید یا نور گریزی نیز شکایت داشته باشد.

درمان جسم خارجی قرنیه

1. اگر خرده ریز های کوچک و یا ذرات شن و ماسه در چشمتان باشد می توانید به صورت طبیعی و با پلک زدن به سرعت آن را خارج کنید
2. استفاده از قطره های بی حسی موضعی
3.  برداشتن جسم خارجی باید توسط چشم پزشک و زیر Slit Lamp انجام گیرد و این کار معمولاً با استفاده از یک سوزن سر نازک که ممکن است چشم پزشک تغییراتی در سر آن ایجاد کند انجام می گیرد.بهتر است حتی الامکان برداشتن جسم خارجی توسط سواب های  با نوک کتانی انجام نشود زیرا آنها سطح بیشتری از قرنیه را خراش می دهد.
4. پماد آنتی بیوتیک و پانسمان فشاری. پانسمان کردن چشم توسط بعضی از چشم پزشک ها صورت می گیرد زیرا با کم کردن حرکت پلک ها امکان صدمه بیشتر به قرنیه کمتر شده و درد بیمار کاهش می یابد.
5. بیمار باید  تا بهبود کامل محل ورود جسم خارجی به دلیل وجود احتمال عفونت معاینه شود.
6. از قطره های بی حسی برای درمان درد بیماران برای مصرف روزانه نباید استفاده کرد زیرا می توانند باعث تاخیر در بهبودی و حتی اسکار دائمی قرنیه شده و در صورت وقوع آسیب های بیشتر به چشم مانع از بروز علائم مربوط به آن شوند.
7. استفاده از قطره های کورتون ممنوع است زیرا می تواند باعث تاخیر در روند بهبودی شده و خطر عفونت را افزایش دهد.
8. اگر تکه ای از شیشه و یا سفال چشمتان را سوراخ کرده و در آن جاگیر شده، سعی نکنید آن را خودتان در بیاورید. ممکن است باعث آسیب بیشتری بشوید. به جای آن از پزشک کمک بخواهید.

اقدامات برای جلوگیری از صدمه بیشتر( در خارج از مرکز چشم پزشکی) :

1. محدود کردن حرکات چشمی
2. بستن چشم با شیلد محافظ
3. چشم سالم نیز باید بسته شود.
4. از هیچ وسیله مانند موچین و غیره برای خارج کردن جسم ازچشم استفاده نشود.
5.  اقدام به درآوردن لنزها نکنید مگر در سوختگی های شیمیایی یا متورم شدن لنزها

عوارض‌ احتمالی‌

عفونت‌، خصوصاً اگر جسم‌ خارجی‌ به‌طور کامل‌ برداشته‌ نشود.آسیب‌ شدیدتر و دایمی‌ چشم‌ در اثر نفوذ جسم‌ خارجی‌ به‌ لایه‌های‌ عمقی‌تر چشم‌.

قسمتهایی از چشم که ممکن است جسم خارجی وارد آن شود عبارتند از:

* قسمت خارجی چشم

* پشت پلک

* خرده های فلز که با سرعت زیاد به چشم برخورد می کنند می توانند بداخل چشم رفته و در آنجا مستقر شوند .

داروها

• قطره‌ چشمی‌ حاوی‌ آنتی‌بیوتیک‌ برای‌ پیشگیری‌ از عفونت‌
• امکان‌ دارد داروهای‌ ضددرد تجویز شوند
• قطره‌ چشمی‌ بی حس‌کننده‌

منبع: drrajabi.com